Στη σκιά της πολιτικής σύγκρουσης για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και των πρωτοβουλιών της ΝΔ για διερεύνηση ευθυνών μέσω Εξεταστικής στη Βουλή, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, ανοίγει τα χαρτιά του μιλώντας στην «Political».

Απαντά με αιχμές για την αντιπολίτευση, εξηγεί γιατί η κυβέρνηση επιλέγει Εξεταστική και όχι Προανακριτική Επιτροπή, και περιγράφει τη συνολική στρατηγική εξυγίανσης του οργανισμού. Με έμφαση στη διαφάνεια, τις στοχευμένες παρεμβάσεις υπέρ των μικρομεσαίων αγροτών και τις δομικές αλλαγές στον τρόπο καταβολής των ενισχύσεων, ο κ. Τσιάρας στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα: Οι πρακτικές του παρελθόντος δεν έχουν πια θέση στη γεωργική πολιτική της χώρας.

Φοβάται κάτι η πλειοψηφία και δεν δέχεται την Προανακριτική;

Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας δεν φοβάται ούτε αποφεύγει τίποτα. Αντιθέτως, είμαστε εκείνοι που πρώτοι αναλάβαμε το κόστος να ανοίξουμε τον φάκελο του ΟΠΕΚΕΠΕ και να φέρουμε τα πάντα στο φως, χωρίς συμψηφισμούς και χωρίς πολιτικές σκοπιμότητες. Η Νέα Δημοκρατία κατέθεσε πρόταση για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής, ενώ η αντιπολίτευση πρόταση για σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής εναντίον του Μ. Βορίδη και Λ. Αυγενάκη.

Η πρότασή μας για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής δεν είναι υπεκφυγή· είναι θεσμική και ολοκληρωμένη απάντηση στην ανάγκη να ερευνηθεί το σύνολο της περιόδου κατά την οποία δημιουργήθηκαν οι παθογένειες στον Οργανισμό. Και αυτό γιατί – όπως είναι γνωστό – το φαινόμενο των στρεβλώσεων και των παρατυπιών δεν αφορά μόνο τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι σημερινό. Έχει βαθιές ρίζες και διατρέχει κυβερνήσεις διαφορετικών πολιτικών αποχρώσεων.

Η Προανακριτική που ζητά η αντιπολίτευση αφορά αποκλειστικά δύο πρώην υπουργούς. Και μάλιστα, όπως ήδη έχει καταγραφεί, επιχειρεί να αποδώσει ευθύνες ακόμη και για περιόδους όπου οι ίδιοι δεν είχαν αρμοδιότητα στο υπουργείο. Δεν πρόκειται, λοιπόν, για θεσμική αναζήτηση της αλήθειας αλλά για εργαλειοποίηση μιας πολύ σοβαρής υπόθεσης, με μοναδικό στόχο την πολιτική φθορά. Η πλειοψηφία της Βουλής δεν απορρίπτει τη διαλεύκανση. Απορρίπτει τη μεροληπτική προσέγγιση.

Γι’ αυτό επιλέγουμε μια Εξεταστική Επιτροπή χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς χρονικούς περιορισμούς, με εντολή να διερευνήσει όλα τα δεδομένα – από όπου κι αν προέρχονται, όποιον κι αν αφορούν. Και φυσικά, αν προκύψουν ευθύνες για τον οποιανδήποτε από την έρευνα της Εξεταστικής, τότε είναι αυτονόητο ότι θα προχωρήσουν οι διαδικασίες που προβλέπει ο Κανονισμός της Βουλής και το Σύνταγμα.

Γιατί για εμάς η αλήθεια δεν έχει χρώμα, δεν έχει φίλους και εχθρούς. Η εμπιστοσύνη των αγροτών και της κοινωνίας δεν αποκαθίσταται με επικοινωνιακά παιχνίδια, αλλά με καθαρά λόγια, διαφάνεια και σεβασμό στο κράτος δικαίου.

Σε ποιο σημείο βρίσκεται η διαδικασία εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ; Εκτιμάτε ότι τα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση είναι επαρκή για την αποκατάσταση της διαφάνειας και της λειτουργικότητας του οργανισμού;

Η διαδικασία εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και, πράγματι, δεν πρόκειται για επικοινωνιακή εξαγγελία, αλλά για μια βαθιά θεσμική και διοικητική τομή που έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Από τον Σεπτέμβριο του 2024, με δική μου απόφαση, ο ΟΠΕΚΕΠΕ τέθηκε υπό την άμεση εποπτεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για πρώτη φορά στην ιστορία του.

Παράλληλα, καταρτίστηκε και υλοποιείται Σχέδιο Δράσης με 52 παρεμβάσεις, σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στο πλαίσιο αυτής της παρέμβασης:

• Αναστάλθηκαν πληρωμές όπου υπήρχαν ενδείξεις παρατυπιών, όπως στη βιολογική κτηνοτροφία και μελισσοκομία, όπου παρατηρήθηκαν τεράστιες αποκλίσεις στα δηλωθέντα στοιχεία.
• Δημιουργήθηκε ειδική task force με τη συμμετοχή της Οικονομικής Αστυνομίας, της ΑΑΔΕ και στελεχών του υπουργείου, για την ανάκτηση των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών.
• Προχωρά η ενίσχυση του οργανισμού με 100 νέες προσλήψεις για τη στελέχωση των ελεγκτικών μηχανισμών και τη βελτίωση της διαχειριστικής του ικανότητας.

Η αλλαγή μοντέλου στον ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ήδη σε τροχιά. Η τεχνική λύση που επέτρεπε στρεβλώσεις δεν θα αποτελεί πλέον κριτήριο για την καταβολή ενισχύσεων. Οι πληρωμές στόχος είναι άλλωστε να συνδέονται πλέον με πραγματικά στοιχεία: παραγωγή, σφαγές, αγορά ζωοτροφών κ.λπ. Είμαι βέβαιος πως τα μέτρα που έχουν ληφθεί είναι και επαρκή και αναγκαία για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας του οργανισμού. Το αποδεικνύει ήδη το γεγονός ότι αρκετοί «δικαιούχοι» σπεύδουν να αποχωρήσουν από τα προγράμματα (της βιολογικής μελισσοκομίας π.χ.) υπό τον φόβο των ελέγχων.

Δεν υπάρχει γυρισμός στην αδιαφάνεια. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ γυρίζει σελίδα – και αυτό δεν είναι μια υπόσχεση, είναι πράξη σε εξέλιξη.

Ποια είναι η στρατηγική σας για τη στήριξη των μικρομεσαίων αγροτών, λόγω των πολλαπλών κρίσεων;

Η στρατηγική μας για τη στήριξη των μικρομεσαίων αγροτών είναι σταθερή, πολυεπίπεδη και απολύτως στοχευμένη. Από το 2019 μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει υλοποιήσει συγκεκριμένα μέτρα φορολογικής, χρηματοδοτικής και θεσμικής ανακούφισης του αγροτικού κόσμου, ιδιαίτερα μέσα στις πολλαπλές κρίσεις: υγειονομική, ενεργειακή, γεωπολιτική, κλιματική.

Για παράδειγμα, μειώσαμε το ΦΠΑ σε ζωοτροφές και λιπάσματα από 13% σε 6%, για να περιορίσουμε το κόστος παραγωγής, και επιστρέψαμε τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στο πετρέλαιο σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, ενισχύοντας άμεσα τη ρευστότητά τους. Αλλά και μόλις πριν από λίγες μέρες υπογράψαμε ενίσχυση ύψους 63 εκατ. ευρώ, που αφορά την αντιμετώπιση του κόστους διατροφής των κτηνοτρόφων που είχαν θέσει τα ζώα τους σε καραντίνα λόγω πανώλης και ευλογιάς.

Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν έμπρακτα ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν αφήνει κανέναν μόνο του. Σε κάθε κρίση, σε κάθε δυσκολία, στέκεται δίπλα στους πολίτες -και ιδιαίτερα στον Έλληνα αγρότη- με συγκεκριμένα μέτρα, σταθερό σχέδιο και πολιτική συνέπεια.

Τι αλλάζει με τη νέα ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική) για τους Έλληνες παραγωγούς; Είμαστε έτοιμοι ως κράτος να την εφαρμόσουμε αποτελεσματικά;

Η μετάβαση στη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική αποτελεί μια κρίσιμη καμπή για τον πρωτογενή τομέα στην Ελλάδα. Οι συζητήσεις ξεκινούν το φθινόπωρο και στόχος μας είναι να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο πιο απλό, πιο δίκαιο και πιο αποτελεσματικό, που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της ελληνικής παραγωγής. Ήδη έχουμε εντοπίσει σοβαρές δυσλειτουργίες στο ισχύον πλαίσιο: ενισχύσεις που καταλήγουν όχι σε παραγωγούς, αλλά σε «κατόχους χαρτιών», γραφειοκρατικά εμπόδια, μηχανισμούς που δεν στηρίζουν τον αγρότη της πράξης αλλά της δήλωσης. Αυτά πρέπει και θα αλλάξουν. Η Ελλάδα προσέρχεται στον ευρωπαϊκό διάλογο με συγκεκριμένες προτάσεις:

• Απλοποίηση των κανόνων εφαρμογής, ώστε οι επιδοτήσεις να πηγαίνουν γρήγορα και ευέλικτα στους δικαιούχους.
• Κατανομή των ενισχύσεων με βάση την πραγματική παραγωγική δραστηριότητα όχι στη θεωρία, αλλά στην πράξη.
• Θέσπιση Ταμείου Αλληλοβοήθειας για την κάλυψη ζημιών από την κλιματική κρίση, η οποία είναι πια ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.

Η χώρα μας είναι έτοιμη να διεκδικήσει έναν ρόλο ουσίας στη διαμόρφωση της νέας ΚΑΠ, η οποία σίγουρα δεν μπορεί να είναι αντιγραφή της παλιάς. Πρέπει να γίνει εργαλείο στήριξης και προοπτικής για τον πραγματικό παραγωγό. Αυτό είναι το μήνυμα που θα μεταφέρουμε και στις Βρυξέλλες.

Οι καθυστερήσεις στις επιδοτήσεις παραμένουν σημαντικό ζήτημα. Ποια μέτρα λαμβάνονται;

Οι καθυστερήσεις στις πληρωμές επιδοτήσεων είναι, πράγματι, ένα σοβαρό και ευαίσθητο ζήτημα, γιατί αφορά την επιβίωση χιλιάδων παραγωγών. Ωστόσο οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς: η σημερινή καθυστέρηση είναι αποτέλεσμα της απόφασής μας να μπει τέλος στις στρεβλώσεις και να γίνει πραγματικός έλεγχος, πριν εκταμιευτεί έστω και ένα ευρώ.

Η κυβέρνηση λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για να επιταχύνει τις πληρωμές χωρίς να θυσιάσει τη διαφάνεια, με ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού του ΟΠΕΚΕΠΕ, με αξιοποίηση νέων εργαλείων διασταύρωσης στοιχείων και – εντέλει – με την ενσωμάτωση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, ώστε να εξασφαλιστεί διαλειτουργικότητα με κρίσιμες βάσεις δεδομένων, για να περιοριστεί δραστικά η γραφειοκρατία. Θέλω, όμως, να είμαι σαφής:

Η προτεραιότητά μας είναι οι έντιμοι αγρότες να πληρώνονται στην ώρα τους και δίκαια. Και αυτό σημαίνει πρώτα ξεκάθαρους κανόνες, και μετά αξιόπιστες πληρωμές. Το σύστημα θα τακτοποιηθεί οριστικά και θα λειτουργήσει με ταχύτητα, αλλά και με ασφάλεια για το δημόσιο συμφέρον. Αυτός είναι ο στόχος μας και σε αυτό προχωρούμε χωρίς εκπτώσεις.