Ένα δυναμικό επικοινωνιακό εργαλείο αφύπνισης των πολιτών για την ορθολογική διαχείριση του νερού είναι το υδατικό αποτύπωμα καθώς στοχεύει:

1. Στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, προκειμένου να κατανοήσουν το «κρυμμένο» νερό που βρίσκεται στα προϊόντα που χρησιμοποιούν και να συνδέσουν τις επιπτώσεις των καταναλωτικών επιλογών τους στην επάρκεια και την ποιότητα του πόρου
2. Στην εκπαίδευση των πολιτών προς υιοθέτηση μέτρων που θα συμβάλλουν στη μείωση της κατανάλωσης και την εξοικονόμηση νερού
3. Στη διασύνδεση παγκόσμιων ή περιφερειακών ζητημάτων διαχείρισης των υδατικών πόρων με ατομικές ή συλλογικές επιλογές και αποφάσεις

Το υδατικό αποτύπωμα (ΥΑ) είναι ένας πολυδιάστατος δείκτης χρήσης ύδατος και αναφέρεται στην ποσότητα του νερού που χρησιμοποιείται σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας ενός αγαθού, μιας επιχείρησης, ενώ μπορεί να αναφέρεται και σε άτομα ή σε χώρες. Εξετάζει τόσο την άμεση όσο και έμμεση κατανάλωση (το νερό που περιέχεται στο προϊόν), ενώ επηρεάζεται από τη γεωγραφική θέση και τη χρονική περίοδο αναφοράς.

Περιλαμβάνει τρεις συνιστώσες: Το πράσινο ΥΑ αφορά στον όγκο της βροχόπτωσης που καταναλώνεται κατά τη διαδικασία της αγροτικής παραγωγής (εξατμισοδιαπνοή του βρόχινου νερού και νερό της βροχής που απορροφάται από τις καλλιέργειες). Το μπλε ΥΑ είναι ο όγκος των επιφανειακών και υπόγειων νερών που χρησιμοποιείται και στη συνέχεια εξατμίζεται ή απορροφάται από ένα προϊόν χωρίς να επιστρέφει στην ίδια λεκάνη απορροής. Το γκρίζο ΥΑ αφορά στον όγκο που απαιτείται για την αφομοίωση των ρυπαντών που δημιουργούνται κατά την παραγωγική διαδικασία ενός προϊόντος, προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή καλή κατάσταση των υδάτινων σωμάτων. Το συνολικό ΥΑ είναι το άθροισμα των τριών συνιστωσών.

Ο υπολογισμός του ΥΑ ενός αγαθού εξαρτάται από τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής, τις τοπικές εφαρμοζόμενες πρακτικές άρδευσης, τη χρήση αγροφαρμάκων, κ.ά. Αντίστοιχα, το ΥΑ ενός ατόμου εξαρτάται από την διατροφή, τις καταναλωτικές συνήθειες και τον τόπο διαμονής, με τη διατροφή να αποτελεί μακράν το σημαντικότερο παράγοντα. Είναι ενδεικτικό ότι διατροφή βασισμένη σε κρέας παρουσιάζει 36% υψηλότερο ΥΑ σε σχέση με χορτοφαγική διατροφή.
Με την ίδια λογική υπολογίζεται το ΥΑ μιας χώρας, που είναι το συνολικό ποσό νερού που χρησιμοποιείται για να παραχθούν τα αγαθά και οι υπηρεσίες που καταναλώνονται από τους κατοίκους της. Επηρεάζεται από τον τρόπο ζωής και διατροφής των κατοίκων της χώρας, από τις ενδεχόμενες μη ορθολογικές αγροτικές πρακτικές, καθώς και από τη χαμηλή παραγωγικότητα ύδατος. Το αποτύπωμα του νερού της Ελλάδας προσδιορίστηκε σε 25,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (Gm3) το χρόνο (Πανεπιστήμιο Twente Ολλανδίας και υπηρεσίες ΟΗΕ), που αντιστοιχεί σε σχετικά υψηλό δείκτη συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, το νερό χαρακτηρίζεται εύστοχα ως παγκόσμιος πόρος υπό την έννοια ότι συχνά περιλαμβάνεται σε ένα αγαθό που παράγεται σε μια περιοχή του πλανήτη, ενώ καταναλώνεται σε μία άλλη. Η Ισπανία αν και παρουσιάζει αυξημένη ζήτηση νερού, ιδίως στον τομέα της γεωργίας (90% του νερού που καταναλώνει), έχει σήμερα εξωτερικεύσει μόλις το 36% του νερού της (εισάγει δηλαδή μόλις το 1/3 του νερού που χρησιμοποιεί). Αντίθετα, η Ολλανδία που παρουσιάζει πολύ λιγότερα ζητήματα ποσότητας σε σχέση με την Ισπανία έχει εξωτερικεύσει το 89% του νερού της! Για τη χώρα μας περίπου το 47% του συνολικού υδατικού της αποτυπώματος βρίσκεται έξω από τα σύνορα της. Από τα ανωτέρω συνάγεται, ότι λόγω του διεθνούς εμπορίου, οι χώρες που εισάγουν αγαθά εξωτερικεύουν το υδατικό τους αποτύπωμα, καθώς εισάγουν έμμεσα το νερό των χωρών που εξάγουν τα προϊόντα, με οικονομικές, περιβαλλοντικές – κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις.