«Ψευδείς δικαιούχοι» αγροτικών επιδοτήσεων ακόμη και ιδιοκτήτες εκτάσεων σε Σκόπια και Αλβανία – Τι αποκάλυψε μέχρι τώρα η έρευνα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας

Το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) αφορά μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις αγροτικής απάτης των τελευταίων ετών στην ΕΕ. Ο χαρακτηρισμός αυτός αποδίδεται στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), η οποία διερευνά την υπόθεση από το 2021 και έχει ήδη φέρει 70 υποθέσεις ενώπιον της ελληνικής δικαιοσύνης. Από τη μέχρι τώρα έρευνα έχει αποκαλυφθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο, το οποίο μέσω ψευδών δηλώσεων ιδιοκτησίας αγροτικών εκτάσεων, που δηλώνονταν ότι βρίσκονται ακόμη και στη Βόρεια Μακεδονία ή και στα ελληνοαλβανικά σύνορα, εισέπραττε παράνομα επιδοτήσεις της ΕΕ, οι οποίες ανέρχονται σε περίπου 320 εκατ. ευρώ.

Κατά την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η μεγάλη απάτη στήθηκε εντός του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τις έρευνες να επικεντρώνονται όχι μόνο στους ψευδείς δικαιούχους, αλλά και στη δυνατή εμπλοκή κρατικών αρχών, συγκεκριμένα στελεχών του Οργανισμού που είναι υπεύθυνος για τη διανομή των κοινοτικών αγροτικών ενισχύσεων στην Ελλάδα. Οι οργανωτές αυτής της απάτης, καθώς και «ψευδείς δικαιούχοι», απέσπασαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση περί τα 320 εκατομμύρια ευρώ (υπολογίζεται 45 εκατ. τοΝ χρόνο από το 2017 μέχρι το 2024), υπάρχουν όμως πολλοί αγρότες και κτηνοτρόφοι της χώρας, οι οποίοι, στις τελευταίες πληρωμές που πραγματοποίησε ο ΟΠΕΚΕΠΕ τον Δεκέμβριο, είτε είδαν τα ποσά συρρικνωμένα είτε είδαν άδειο το πορτοφόλι τους. Κι αυτό γιατί οι επιδοτήσεις, που δικαιούνταν, κατευθύνονταν από τους οργανωτές της απάτης προς μη νόμιμους δικαιούχους.

Η απάτη ξεκίνησε το 2017, όταν οι αλλαγές στη νομοθεσία της ΕΕ διεύρυναν τον ορισμό των βοσκοτόπων, συμπεριλαμβάνοντας θαμνώδεις εκτάσεις και δασικές περιοχές. Ως αποτέλεσμα, η επιλέξιμη έκταση στην Ελλάδα σχεδόν διπλασιάστηκε, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για κατάχρηση.

Η πρόσβαση στα νέα αυτά δεδομένα ήταν αρχικά διαθέσιμη σε στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ και σε τεχνικές εταιρείες που συνεργάζονταν με τον Οργανισμό. Σύντομα, ξεκίνησαν να κατατίθενται αιτήσεις για επιδοτήσεις από άτομα που ζούσαν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από τις εκτάσεις που δήλωναν ως ιδιοκτησία ή μίσθωση.

Οι αιτούντες δεν χρειάζονταν να προσκομίσουν έγγραφα ιδιοκτησίας, αλλά απλώς έναν αριθμό σε ένα έντυπο. Σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα ελέγχου του ΟΠΕΚΕΠΕ, οι ίδιοι βοσκότοποι δηλώνονταν από διαφορετικούς «ιδιοκτήτες» κάθε χρόνο, χωρίς όμως να υπάρχουν διπλοεγγραφές, γεγονός που υποδεικνύει ότι κάποιος με συνολική πρόσβαση στα αρχεία συντόνιζε το σύστημα. Οι περισσότερες ύποπτες αιτήσεις πάντως προέρχονταν από την Κρήτη, η οποία το 2020 έλαβε τα δύο τρίτα των συνολικών αγροτικών επιδοτήσεων της χώρας.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, δικαιούχοι έλαβαν επιδοτήσεις ακόμη και για εκτάσεις εκτός Ελλάδας. Έχει αποκαλυφθεί ότι σε 34 περιπτώσεις οι αιτούντες δήλωσαν γη σε χώρες όπως η Βόρεια Μακεδονία, που δεν είναι καν στην ΕΕ. Μάλιστα, πρώην υπάλληλος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, μαζί με μέλη της οικογένειάς του, κατηγορούνται ότι έλαβαν επιδοτήσεις για 450 στρέμματα ορεινής γης κοντά στα σύνορα με την Αλβανία. Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) διερευνά την υπόθεση από το 2021 και έχει ήδη φέρει 70 υποθέσεις ενώπιον της ελληνικής Δικαιοσύνης.

Κατά την Εισαγγελία, οι απάτες δεν ήταν μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά ενδεχομένως αποτέλεσαν καλά οργανωμένο σύστημα εξαπάτησης, με άμεση συμμετοχή ή κάλυψη από μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και υπαλλήλους του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η υπόθεση έχει προκαλέσει τεράστιες πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία τον Μάρτιο του 2024 επέβαλε πρόστιμο 283 εκατομμυρίων ευρώ στην Ελλάδα για κακοδιαχείριση των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων.